اثری از یاسر حبیبی
بند نيم‌ور در ۵ کیلومتری جنوب شهر محلات از جاذبه‌هاي ديدني این شهر است که احداث آن منسوب به عهد ساسانيان است. بر روي رودخانه لعل‌بار(قم رود) که در شمال منطقه نيم‌ور جاري است، سدي ساخته شده که مربوط به دوران ساسانيان است و کارکرد تأسيسات آبي آن بسيار شگفت آور است. مردم اين منطقه با استفاده از اين تأسيسات آبي به آبياري زمين‌هاي کشاورزي و همچنين مصارف خانگي مي‌پرداخته‌اند.سد یا بندآبی موسوم به نیم ور در حدود ۸ کیلومتری غربی بخشی به همین نام در روی رودخانه لعل وار بنا گردیده است، که از آن می باید به عنوان بند دست ساز نیم ور نام برد. اطراف این بند باشکوه آبی که دارای آبشار نسبتاَ مرتفعی است را سبزه زاران مناطق حاصل خیزی پوشش داده است که میباید از آن به عنوان یکی از جذابترین و جالب توجهترین نقاط طبیعت گردی محلات نام برد. این بند آب را نیز باید از جمله یکی از آثار تاریخی باستانی موجود در این ناحیه و دره لعل وار به حساب آورد. در قسمتي از بند، دهانه‌اي به نام چاگور وجود دارد که آب در آن به سرعت مي‌چرخد و پايين مي‌رود و به واسطه همين چرخش و پايين رفتن خس و خاشاک و زباله‌هاي شناور روي آب در داخل دهانه چاگور متوقف مي‌شوند. بنا بر افسانه‌ها، در داخل چاگور چرخي به نام چرخ الماس کار گذاشته است که هر چه از دهانه چاگور پايين برود، از آن طرف خرد و متلاشي بيرون مي‌آيد. مردم اين منطقه دليل ساخت چاگور را تضميني براي اين مي‌دانند که هيچ‌چيز نتواند جلوي جريان آب را در کانال سد کند. طول اين بنا تقريباً ۱۰۰ متر و عرض آن ۹ متر است. مصالح اصلي به کار رفته در بنا سنگ و ساروج است.
بند نیمور سد سنگی است که در رودخانه بستهاند و در عهد جمشید میگویند بسته شدهاست و تا حال برقرار است و در آنجا سنگها به کار بردهاند که همه آنها را مهر کندهاند که کسی جای دیگر نبرد و در کنار آن سد دو شترگلو کندهاند.
در نزدیکی بند نیمور، آثاری از یک پل وجود دارد که با توجه به مشخصات ذکر شده برای پل و سد، احتمالاً این پل همان پل قریه تبر و سد اسفانبند همان بند نیمور میباشد. این بند شامل دو بند کوچک و بزرگ متصل به یکدیگر میباشد. بند بزرگ یا ضلع جنوبی آن در حدود ۷۰ متر و بند کوچک یا ضلع شمالغربی آن در حدود ۳۰ متر طول دارد که به موازات رودخانه و در جهت شمالی آن ساخته شده است. در زاویه این دو بند سکویی به شکل تقریبی نوک پیکان وجود دارد که عمل شکافتن و تقسیم فشار آب بر روی بند کوچک و بزرگ را بر عهده دارد. مصالح عمده بنا را سنگهای بزرگ و آهک تشکیل میدهد و از آجر به مقدار بسیار کم بهره بردهاند. نوع سنگهای به کار رفته را از کوههای مجاور تهیه کردهاند و بدون هیچگونه تراش به حالت طبیعی همراه با ملاط (گل آهک) ضخیم کار گذاشتهاند. اين اثر دوره ساسانی در تاريخ ۵ بهمن ۱۳۷۸ با شماره ثبت ۲۵۵۷ به‌عنوان يکي از آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.
