پیوند رسانه و دین به آغاز پیدایش دین باز میگردد. از یکسو دین اساساً «پیامی» است که از جانب خداوند برای انسانها آمده است و از سوی دیگر رسانه را وسیلهای میدانند که منتقل کننده پیام است بنابراین این دو در گذر زمان همواره در تعامل با یکدیگر بوده به طوری که رسانههای مختلفی در طول تاریخ در خدمت دین قرار داشتهاند که عمدتاً شامل رسانههای سنتی نظیر منبر و ارتباطات میان فردی میشده است. علاوه بر این همواره عالمان دینی این دغدغه را داشتهاند که چگونه میتوانند پیام دین را بهتر به مخاطبان خود بگویند. آیات متعددی در قرآن کریم بر لزوم تبیین معارف اسلامی تاکید دارد. آیه ۱۰۴ سوره آل عمران میفرماید: باید از میان شما، جمعی دعوت به نیکی، و امر به معروف و نهی از منکر کنند! و آنها همان رستگاراناند. دین مبین اسلام، آئینی «جهانی» و «جاودانه» است و آمده تا رابطه بین «خدا»، «انسان» و «جهان» را تبیین و تنظیم کند. چنین دینی برای تحقق ویژگیهایی که از «خاتمیت» آن برخاسته، ماهیتاً باید تبلیغی نیز باشد و از همه ظرفیتها برای گسترش خود بهره ببرد تا مفاهیم و پیامهای آسمانی آن به همه انسانها برای همیشه و در همه جا برسد و اتمام حجت محقق گردد.
نقش رسانه در تبیین دین و قرآن
ظهور وسایل ارتباطی جدید همچون مطبوعات، رادیو، تلویزیون…. چالش میان رسانه و دین را وارد مرحله جدیدی کرده که دارای ابعاد بسیار گستردهای است. این چالش عمدتاً از آنجا ناشی میشود که رسانههای جدید به واسطه اینکه در بستر فرهنگ و تمدن غرب شکل گرفتهاند دارای اقتضائات خاصی هستند که در بعضی موارد با ماهیت دین سازگار نیست علاوه بر این به واسطه ویژگیهای فنی امکان ارائه همه محتواهای دینی از طریق این رسانهها امکان پذیر نیست. در این میان پیدایش انقلاب اسلامی در ایران و تشکیل جمهوری اسلامی که دو رسانه رادیو و تلویزیون را در اختیار گرفت پیوند رسانه و دین را وارد مرحله نوینی کرد، به طوری که طرح مباحث دینی را در تمام اشکال و صُور آن در این دو رسانه فراهم ساخت و در نتیجه در طول سالهای پس از انقلاب در برنامههای دینی شاهد فراز و نشیبهای فراوانی در قالبهای متفاوت بودهایم. رسانه در ترویج اندیشههای معنوی و اخلاقی، به ویژه در حوزه دین، نقشی اساسی و بنیادی دارد. به نظر میرسد در میان رسانهها، تلویزیون به دلیل گستردگی مخاطبان بهترین رسانه برای تبلیغ سریع و گسترده گفتمانهای دینی به شمار میرود.
پیوند جدا نشدنی ماه رمضان و قرآن
قرآن کتاب زندگی است و ماه رمضان فرصت ویژهای است تا هرچه بیشتر متن زندگی را با قرآن گره بزنیم. به همین منظور و به مناسبت ایام ماه مبارک رمضان، رسانه ملی با همکاری مرکز رسانهای نهضت برنامه «محفل» را به عنوان بزرگترین محفل قرآنی جهان اسلام با گستردگی مخاطب فراوان، به عنوان برنامه ویژه قبل از افطار شبکه سوم سیما در نظر گرفت و تلاش کرد این گستردگی را با سوژههای متنوع از سراسر جهان اسلام، گروههای سنی مختلف و تخصصهای متعدد به منصه ظهور برساند. اختصاص لحظات منتهی به افطار به یک برنامه تلویزیونی قرآنی، تلاوت قرآن قاریان مشهور و شکلگیری نگاه عمیق و دغدغه مند در زمینه تولید محتوای جذاب قرآنی، نوید بخش اهتمام و توجه بیشتر به این حوزه در رسانه ملی است.
